Udheng utawi Dhestar (Pangertosanipun)

Udheng utawi Dhestar

PANGERTOSANIPUN DHESTAR UTAWI UDHENG

Udheng basa ngokonipun iket utawi blangkon,dene krama inggilipun Dhestar,punika arupi panganggen ingkang dipun agem nutupi Mustaka.

Udheng makaten limrahipun kadamel saking kain bathik awujud pesagi,ingkang lajeng kalempit katata kawangun kanthi njlimet,supados rerengganipun kiwa tengen sami,lajeng nembe dipun jahit miturut ukuran saha cangkrikipun.

Jaman kala rumiyin taksih kalimrah udheng hanggenipun mangangge dipun iras,tegesipun kain bathik pesagi kalawau lajeng kemawon dipun ubed ubedaken mustaka kanthi tatacara trep nembe pucukipun kain bathik dipun tangsulaken ing sisih wingking ngandhap mustaka.Dene manawi sampun boten kangge lajeng dipun udhari malih.

UDHENG/DHESTAR

Udheng utawi dhestar kaprah ing Keraton Surakarta wonten kalih,inggih punika:

• DHESTAR JEBEHAN

Dhestar punika agemanipun para luhur,dhestar punika ugi boten mawi kuncung,sanadyan sampun kaprah ugi kaangge wonten sanjawinipun keraton. 

• DHESTAR CEKOK MONDHOL MAWI KUNCUNG

 Panganggenipun para abdi dalem Bupati Sepuh sapangandhap wiwit saking:

1. Pangkat BUPATI RIYA NGINGGIL     Sesebatan KRHT/KRAT
2. Pangkat BUPATI SEPUH           Sesebatan KRMT/KRT
3. Pangkat BUPATI ANOM            Sesebatan RMT/RT
4. Pangkat PANEWU                Sesebatan BEI/Mng
5. Pangkat MANTRI                 Sesebatan Mng
6. Pangkat Lurah                   Sesebatan ML/RL
7. Jajar                           Dereng gadah pangkat
8. Punakawan                      Dereng gadah pangkat

   

WANGUNIPUN UDHENG UTAWI DHESTAR

Miturut wangunipun,ingkang kaprah wonten kalih warni,inggih punika:

• UDHENG JEBEHAN

Titikanipun udheng jebehan punika sisih ngajeng boten wonten kuncungipun.Kajawi punika ing sisih wingking mondholipun terusan mlered saking nginggil mangandhap mujudaken irung irungan lonjong nanging trepes.Dene sakiwa tengenipun mondholan wonten"Jebehanipun"awujud Elar elaran mangiwa manengen.

• UDHENG CEKOK MONDHOL 

Titikanipun udheng cekok mondhol inggih punika ing ngajeng wonten kuncungipun,dene ing wingking wonten mondholan awujud lonjong kados tumempel ing wingking udheng.Sisih nginggilipun mondholan wonten rerengganpun awujud dhasi kupu alit. 

  
PERANGANIPUN UDHENG UTAWI DHESTAR

Nama peranganing udheng,cakrik sarta tegesipun ingkang kalimrah inggih punika:

• KUNCUNG

Inggih punika awujud pucuking kain bathik ingkang mapanipun wonten ngajeng ing tengah tengah pas tengahing bathuk.Kuncung punika namung wonten ing udheng cekok mondhol.

• WIRON

Inggih punika awujud peranganing kain bathik ingkang mapanipun wonten ngajeng lan kain punika kawiru ing ering kiwa lan tengen sak nginggiling alis.

• SUNGLON

Inggih punika pinggiraning bathik ingkang dipun papanaken sak nginggiling wiron. 

• KEMADHA

Inggih punika pinggiraning bathik ingkang kaprenahaken wonten ing kiwa tengening udheng.Ingkang lancip-lancip punika winastan cakrik pangkur.

• TALINGAN 

Inggih punika peranganing udheng sisih kiwa tengen ngandhap radi melengkung supadhos trep mapan sak nginggiling talingan. 

• MODHANGAN

Inggih punika namaning cakrik rerenggan bathik ingkang mapanipun wonten ing sisih nginggil.(Nginggil Rikma,wiwit saking nginggil ngajengan tumuju tengah,nginggil embun embun)

• MONDHOLAN

Inggih punika peranganing udheng ingkang awujud bundher semu lonjong radi gepeng ingkang kapapanaken wonten sak wingkingipun udheng ing tengah tengah,trep nginggil githok.

• PUCUKING UDHENG

 Ing sisih nginggil manawi wangupipun lancip dipun sebat"cakrik perbawan"(ingkang ngagem hanggadahi raos prabawa).Dene manawi radi papak dipun wastani"cakrik kasatriyan"(ingkang ngagem hanggadahi raos kadi dene satriya).